اقتصاد بسیاری از کشورها بر صنعت توریسم تکیه دارد. اهمیت این صنعت نیز، باعث شده تا هتل‌داران به ضوابط طراحی هتل توجه ویژه‌ای داشته باشند. در حال حاضر، در اصول طراحی هتل نه تنها کیفیت سرویس‌دهی در هتل‌ها برای مشتریان تعیین کننده است، بلکه نحوه معماری و ساخت دکورآن هتل هم برایشان جالب توجه است. طبیعی است که فضای داخلی، و همچنین هنر و سلیقه‌ای که در ساختش به کار رفته است لذت مسافرت شما را بیشتر خواهد کرد.
در این مقاله، قصد داریم که اصول و مبانی طراحی هتل را شرح دهیم. حتی اگر شما یک هتل‌دار هم نباشید؛ شاید خواندن این مطلب برایتان خالی از لطف نباشد. چرا که از این به بعد، با دقت بیشتری به آن‌ها نگاه می‌کنید و هنگام انتخاب یکی از آن‌ها برای سکونت، تحلیل بهتری خواهید داشت.
تاریخچه هتل
نسل قدیم ایران، هنگامی که راهی طولانی را پشت سر می‌گذاشتند و می‌خواستند خستگی راه را از تن بزدایند، انتخاب‌های محدودی داشتند. کاروانسراها، مکانی بودند که مسافران را در خود جای می‌دادند. تنوع کاروانسراها آنقدری نبود که مسافر بتواند در بین‌شان دست به انتخاب بزند و نزدیکی مسافت و ارزان بودن هزینه، دو شاخص آن‌ها برای انتخاب محسوب می‌شد.
اما هتل، یک مفهوم مدرن و غربی است. هتل‌ها در دنیایی شکل گرفتند که رقابت در تجارت حرف اول را می‌زد. کم کم هتل‌داری و رشته‌هایی مثل آشپزی و مهمان‌داری به یک مهارت و بعدتر، به رشته‌های دانشگاهی تبدیل شدند.
هتل، این کلمه فرانسوی، اگرچه برای اقامت کوتاه مدت مهمانان ساخته شده است، اما باید به اندازه‌ای احساس رضایت به مهمان بدهد که احساس کند در خانه دوم خودش ساکن است. پس طراحی هتل باید در خدمت احساس رضایت در مشتری باشد. این چیزی است که هتل‌ها را زنده نگه می‌دارد و اگر دیزاین آن‌ها به شیوه‌ای اصولی انجام نشود آن هتل عمر زیادی نخواهد کرد.
اهداف در طراحی هتل
آیا هتل شما فقط برای این است که مهمانان یک یا چند شب اقامت کنند و بروند؟ یا شما قصد دارید یک شهرک خدماتی و رفاهی در کنار آن تاسیس کنید؟ آیا فقط می‌خواهید تمرکزتان بر کیفیت سرویس‌دهی و طراحی اتاق‌ها باشد؟ یا داشتن امکانات رفاهی دیگر مانند استخر، شهربازی، مرکز فروش سوغاتی و رستوران هم اهمیت دارد؟
پس همین ابتدا تکلیف خودتان را مشخص کنید. اگر هتل شما در مرکز شهر قرار گرفته، برای تعبیه امکانات رفاهی کار بسیار سختی در پیش دارید.در هتل‌های بیرون شهری و داخل جاده، از این نظر کار راحت‌تری در پیش خواهید داشت. ساخت استخر، رستوران، فروشگاه، شهربازی، کافی‌نت، لاندری و … هر کدام‌شان سود بسیار خوبی عاید شما می‌کنند و بر محبوبیت برندتان می‌افزایند.
بعد از مساله جغرافیا، کاربری هتل هم اهمیت دارد. آیا هتل شما فقط برای مسافران معمولی است؟ آیا احتمال می‌دهید که افراد مهم و برجسته‌ای به آنجا بیایند؟ بازرگانان، سیاستمداران، استادان پروازی و حتی جهانگردان، می‌توانند مشتری شما باشند؟ اگر جواب مثبت است، پس طراحی داخل هتل و ساخت نمای بیرونی، باید به بهترین شکل ممکن انجام شود.
هتل پنج ستاره می‌خواهید یا یک مسافرخانه معمولی؟
اما چه نکاتی در بالا رفتن تعداد ستاره‌ها موثر هستند؟
- اول از همه، تعداد اتاق‌ها و تنوع‌شان اثرگذار خواهند بود. هتل‌های ۵ ستاره، تعداد زیادی اتاق دارند که از چند نفره (عموما از ۷-۶ نفره) تا تک نفره را شامل می‌شوند. در نتیجه، دست مشتری کاملا باز خواهد بود و می‌تواند بر اساس تعداد همراهانش یک اتاق مناسب انتخاب کند.
- هر اتاق باید امکانات مخصوص خودش را داشته باشد. سرویس بهداشتی ایرانی، فرنگی، حمام، اینترنت، تلویزیون، سرویس سرمایشی و گرمایشی، آشپزخانه، بالکن جزء مواردی هستند که باید در هر اتاق قرار گرفته باشند. فقط در هتل‌های درجه پایین و مسافرخانه‌هاست که می‌بینید اتاق‌ها عموما سرویس بهداشتی ایرانی، فرنگی و حمام اختصاصی ندارند.
- برای طراحی یک هتل خوب باید دقت کنید که برای این‌ها جای مناسبی تعیین کنید: جعبه کمک‌های بهداشتی، یک آشپزخانه کوچک، تعبیه فضایی در کنار تخت‌ها که امکان افزایش نفرات را در اتاق بدهد، جدا بودن دست‌شویی و حمام، قرار دادن آسانسور در تمام طبقات و … .
- یک ویژگی دیگری که هتل‌های درجه یک دارند این است که به معلولان و افراد ناتوان و کم‌توان توجه می‌کنند. در طراحی پله و پله برقی، مسیرهای مناسبی برای آن‌ها درنظر بگیرید. سعی کنید، ورودی اصلی هتل تعداد زیادی پله نداشته باشد.
دیگر نکاتی که بر اعتبار هتل اثرگذارند، شامل این موارد هستند: سرویس‌دهی رستوران در طول روز، سرویس‌دهی ۲۴ آژانس اختصاصی رستوران، لاندری و خشکشویی، اختصاص یک لابی با مساحت مناسب، طراحی لابی به شیک‌ترین شکل ممکن، سرویس‌دهی خوب برای تحویل گرفتن چمدان و بار مسافران، قرار دادن میز بیلیارد یا تنیس در فضای عمومی هتل، برگزاری تورهای گردش در شهر برای مهمانان وی آی پی.
خاص بودن طراحی هتل
حتما هتل‌های زیادی را در اخبار دیده‌اید که دیزاین خاصی دارند. بعضی را زیر آب دریا می‌سازند و بعضی را از نوعی متریال خاص. حتی نوع سرویس‌دهی برخی هم، خاص و یونیک بودن‌شان را تضمین می‌کند. شما هم برای اینکه هتل‌تان ممتاز و منحصر به فرد به حساب بیاید، باید فکری بکنید. برای این کار، مثلا می‌توانید از منطقه‌ای که در آن قرار دارید کمک بگیرید. اگر در شهری شمالی و یا شهری کویری زندگی می‌کنید، بهترین راه، استفاده از جاذبه‌های منطقه است.
معماری هتل هم می‌تواند همین‌گونه صورت گیرد. مثلا معماری‌اش را شبیه یک ماشین، یک کشتی یا یک خانه مدرن کار کنید. هرقدر خاص باشید، اعتبار برندتان هم بیشتر می‌شود. البته، فراموش نکنید که افراط کردن خود یک عامل بازدارند محسوب می‌شود. گاهی اوقات یک دیزاین ساده و کلاسیک، ارزش کار شما را خیلی بالاتر می‌برد.
موقعیت هتل شما در شهر، همجواری با اماکن مختلف، تنوع مهمانان و مسافران، هزینه‌ای که بابت سرویس‌دهی دریافت می‌کنید از جمله عواملی هستند که باید حین طراحی هتل مدنظر قرار دهید.
استفاده از بروزترین متریال ها
در طراحی هتل بدلیل وجود بخش های متنوع از جمله اتاق ها، رستوران، کافی شاپ، لابی و سرویس های بهداشتی، استفاده از متریال های مدرن و باکیفیت در آن ها بسیار حائز اهمیت است. متریال هایی که علاوه بر زیبایی، استاندارهای روز دنیا را دارا باشد و با سبک های مختلف کار شده درمکان های مختلف هم خوانی داشته باشد.
از جمله محصولات لوکس و با کیفیتی که می توان در طراحی هتل ها به کار گرفته شود، می توان به کورین ها، سنگ مارمونایت، SPL، کواترز و … نام برد. کاربرد این محصولات را می توان در ساخت کانتر، میزها، روشویی، دیوارپوش و صفحه کابینت های موجود در هتل ها دید. هر یک از این متریال ها ویژگی، خواص و زیبایی خاص خود را دارند که می توانید با کلیک بر لینک های مربوطه مشاهده کنید.
تقسیم‌بندی اصولی فضاهای هتل را یاد بگیرید
بعد از مرور نکات بالا، نوبت این می‌رسد که برای بخش‌بندی هتل خود تصمیم بگیرید. البته که برای انجام درست این کار، نیاز به تحلیل نمونه‌های مختلفی دارید. اما، در این قسمت یک اشاره کلی به این موضوع خواهیم داشت.هر هتل، از چند طبقه تشکیل می‌شود. سعی کنید ترتیب طبقات را برای چینش اتاق‌ها و دیگر بخش‌ها رعایت کنید. مثلا، بهتر است رستوران و فروشگاه در طبقه همفک یا زیرزمین قرار گیرند. همچنین، اتاق‌هایی را که برای معلولان، کم‌توانان و ناتوانان در نظر گرفته‌اید، در همان طبقه همکف یا نهایتا طبقه اول قرار بدهید.
عرض پله‌ها باید به قدری باشد که نه خدمه هنگام سرویس‌دهی به زحمت بیفتند و نه مسافران برای بالا بردن وسایل خود اذیت شوند. پس برای پله‌ها، مساحت مناسبی را کنار بگذارید.
فضاهای عمومی و مشترک مانند: سرویس بهداشتی مشترک (بجز سرویس‌هایی که در هر اتاق قرار دارند)، حمام مشترک، باشگاه، رستوران، کافی‌شاپ، لابی، اتاق مطالعه، سالن کنفرانس، لاندری، آشپزخانه مشترک، و … را به خوبی در فضای کل هتل پخش کنید. تمرکز آن‌ها در یک طبقه خیلی تصمیم هوشمندانه‌ای نیست. اما، منطقی است که باید آن امکاناتی که پرطرفدارتر هستند و کاربرد بیشتری دارند، مثل رستوران، در طبقات نزدیک به همکف باشند.
مساله بعدی، فضایی است که به هر کدام اختصاص می‌دهید. شاید این نکته خیلی واضح باشد، اما کم نیستند هتل‌هایی که طراح‌شان تقسیم مساحت را بسیار بد و غیراصولی انجام داده است. به نسبت ظرفیت اتاق‌ها، مساحت درستی برای رستوران و کافی شاپ و لابی درنظر بگیرید. فضای باقی‌مانده را هم برای بقیه بخش‌ها تعیین نمایید.
جمع بندی
بعد از این نکات، مهم‌ترین توصیه‌ای که می‌توانیم به شما بکنیم این است که، قبل از انجام این کار حتما چند روز را در چند هتل مختلف بگذرانید. انجام این کار، به شما کمک می‌کند تا اصول و ضوابط طراحی هتل را به صورت عینی درک کنید. به سوراخ سنبه‌های هرکدام سرک بکشید و با نگاهی انتقادی، اصول این مطلب را در آن‌ها آنالیز کنید. مطمئن باشید که این کار، قدم اول محکمی خواهد بود تا یک هتل درجه یک و زیبا برای خودتان طراحی کنید.
